Vergunningen & handhaving
Voor de realisatie van de Koning Willem-Alexandertunnel in het project A2 Maastricht waren een omgevingsvergunning, verkeersbesluiten, hindervergunningen en een openstellingsvergunning nodig. Bij klachten controleerde het team Handhaven van de gemeente Maastricht of Avenue2 volgens de voorwaarden van de betreffende vergunning(en) werkte. Voor de vastgoedontwikkeling in A2 Maastricht waren bouwvergunningen nodig.
640 vergunningen
Van 2010 tot eind 2015 werden voor de bouwwerkzaamheden voor de tunnelaanleg 380 vergunningen verleend door instanties zoals Rijkswaterstaat, de gemeenten Maastricht en Meerssen en het Waterschap Limburg (toen waterschap Roer en Overmaas). Met daarbovenop nog 260 verkeersbesluiten kwam de teller uit op een totaal van 640 vergunningen.
Omgevingsvergunning
De ontwerp-omgevingsvergunning van Avenue2 werd door de gemeente Maastricht getoetst aan het bouwbesluit, de bouwverordening, de bestemmingsplannen en de eisen van de welstandscommissie. Een onafhankelijke commissie voor de tunnelveiligheid bekeek de veiligheidsaanpak en de tunneltechnische installaties. Op 12 april 2012 werd de omgevingsvergunning officieel overhandigd aan Avenue2. Met deze vergunning op zak kon de bouwer starten met werkzaamheden voor de definitieve tunnelconstructie, de bijbehorende op- en afritten en de dienstengebouwen Zuid en Noord.
Hindervergunningen
Voor elke activiteit die de hindernormen voor geluid, trillingen en/of licht overschreed, was een aparte vergunning nodig. Een deel van de werkzaamheden voor A2 Maastricht moest ook ’s avonds en/of ’s nachts worden uitgevoerd. Soms om verkeershinder overdag te vermijden, andere keren omdat werkzaamheden zonder onderbreking door moesten gaan (bijvoorbeeld in het geval van een betonstort).
"Toen A2 Maastricht startte, dacht ik dat we zeker duizend vergunningen nodig zouden hebben en ik hield mijn hart vast of dat zou lukken. Uiteindelijk wisten we het terug te brengen door zaken te combineren."
Lees het interview met vergunningsverleners Jo Segers en Monique Carta.
Overstap naar één vergunning
Vanaf 2013 werd gewerkt met één overkoepelende vergunning voor tunnelwerkzaamheden in het gebied tussen Geusselt en Europaplein. Dit was een zogenaamde APV-gebiedsaanwijzing, oftewel een collectieve ontheffing. Deze ontheffing gold alleen voor specifieke (tunnelbouw)werkzaamheden:
- Het maken van cement-bentoniet wanden.
- Het in- en uithijsen van stempels.
- Het storten en afwerken van beton.
- Grondwaterbemaling.
Alle hinderactiviteiten totdat de tweelaagse tunnel klaar was, waren geregeld in deze collectieve ontheffing. Voor werkzaamheden buiten het aangewezen gebied Geusselt-Europaplein moest Avenue2 nog steeds aparte hindervergunningen aanvragen.
Duidelijke regels
De overkoepelende vergunning werkte niet alleen efficiënter voor Avenue2 en de gemeente Maastricht, maar bood ook voordelen voor omwonenden. Doordat in de collectieve ontheffing een aantal zaken waren aangescherpt, was het voor omwonenden duidelijker welke werkzaamheden in de avond en nacht mochten worden uitgevoerd, welke hinderbeperkende maatregelen Avenue2 moest nemen en waarop de gemeente controleerde en handhaafde.
Handhaving
Bij klachten bekeek het gemeentelijke team Handhaven de situatie ter plekke. Daarnaast werden er preventieve controles uitgevoerd. Er was sprake van waarschuwend handhaven: als het team een overtreding constateerde, kreeg Avenue2 aanwijzingen voor het aanpassen van de werkwijze. Als deze aanpassingen onvoldoende waren, legde team Handhaven de werkzaamheden stil totdat weer aan de voorwaarden van de vergunning werd voldaan.
Openstellingsvergunning
De gemeente Maastricht is het bevoegd gezag in het kader van de Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels. Als beheerder van de tunnel moest Rijkswaterstaat bij de gemeente Maastricht een openstellingsvergunning aanvragen voor de ingebruikname van de Koning Willem-Alexandertunnel. Allereerst liet Rijkswaterstaat de ontwerp-openstellingsvergunning controleren door een onafhankelijke veiligheidsbeambte. Na zijn positieve advies werd de ontwerpvergunning ingediend.
Op 28 juni 2016 stelde het college van burgemeester en wethouders van Maastricht de ontwerp-openstellingsvergunning vast. Later dat jaar nam de gemeente een definitief besluit over het verlenen van de openstellingsvergunning. Dat gebeurde ook weer na advies van de veiligheidsbeambte. Hiervoor moest het volledige testtraject succesvol zijn afgerond, inclusief de grote eindoefening met de wegverkeersleiders van Rijkswaterstaat en de hulpdiensten. Op 13 december 2016 verleende het college de openstellingsvergunning en op 16 december 2016 werd de tunnel officieel in gebruik genomen.
Bouwvergunningen
Na de ingebruikname van de tunnel en de Groene Loper begon in het project A2 Maastricht de fase van de gebieds- en vastgoedontwikkeling. Deze leverde op procedureel gebied minder hoofdbrekens op. De opgave op juridisch gebied was eenvoudiger: de belangrijkste vergunning was de bouwvergunning voor de verschillende vastgoedprojecten. Aanvragen hiervoor werden steeds ingediend voor deelfases van tientallen woningen. Daarnaast waren er ‘kleinere’ vergunningen nodig voor ingrepen in de openbare ruimte, zoals het plaatsen van openbare drinkwaterfonteinen.
Om het proces van verlening van de bouwvergunningen soepel te laten verlopen, heeft Projectbureau A2 Maastricht een strak proces ingericht, dat hier wordt beschreven. Bij het projectbureau werkte tot het eind bovendien een medewerker die zich specifiek richtte op het faciliteren van de vergunningsprocedures.