Home / Communicatie / Aanpak tijdens uitvoering
Publiek kijkt naar de film 'Hoe werkt de tunnel?' tijdens de Dag van de Bouw 2015. © Bert Janssen

Communicatie tijdens uitvoering

Met de start van de voorbereidende werkzaamheden in 2011 veranderde er veel. Straten gingen op de schop, wegen werden afgesloten, mensen kregen te maken met overlast. De volgende jaren stonden in het teken van bouwen midden in de stad. En dus gooide communicatie het roer om. Er kwam één gezamenlijk communicatieteam van opdrachtgever en opdrachtnemer. Voortaan stonden hinderklussen en mijlpalen centraal in de berichtgeving. Net als de vakmensen en specialisten achter de techniek.

Eén gezamenlijk communicatieteam

Na het verleggen van de Geusseltkruising begin 2012, ontstond wateroverlast bij enkele Nazarethflats: het gevolg van hevige regen in combinatie met het niet gereed zijn van voorzieningen voor de waterafvoer. Vanaf toen werd besloten om maximaal in te zetten op snelle en omvangrijke communicatie en voortaan nog maar ‘met één mond’ te spreken. En dus werden in 2012 de afzonderlijke communicatieteams en -budgetten van opdrachtnemer Avenue2 en opdrachtgever Projectbureau A2 Maastricht samengevoegd. 

 

Over alle bouwactiviteiten werd voortaan integraal gecommuniceerd. Immers: de buitenwereld heeft geen boodschap aan contractbepalingen of onderlinge afspraken, maar wil zo snel en helder mogelijk weten wat, wanneer, en waar iets gaat gebeuren. Dat kan alleen door de ‘wij-versus-zij-gedachte’ aan de kant te schuiven. Zowel intern als extern. Gezamenlijke communicatie betekende ook openheid van opdrachtnemer naar opdrachtgever. En andersom. Zowel in goede als in slechte tijden.

Désirée Florie en Bart Grote.jpg

“Werken met één team communicatie en één budget was vanuit de Best for Project-gedachte gewoon beter. Niet afstemmen, maar samenwerken en dat is echt totaal wat anders.”

Lees het interview met Désirée Florie en Bart Grote over de gezamenlijke projectcommunicatie.

Netwerken opbouwen

De grootste uitdagingen voor het communicatieteam bestond toen nog uit het opbouwen van een netwerk. Want om goed te kunnen informeren, was kennis nodig. Over de planning en uitvoering van werkzaamheden en de impact voor de omgeving. Voor buurtbewoners, voor bedrijven en verkeer. Om daar zicht op te krijgen, trokken de communicatiemedewerkers actief naar de bouwketen van Avenue2 om informatie op te halen. Bij werkvoorbereiders, projectleiders, uitvoerders en verkeerskundigen. Hetzelfde gebeurde aan opdrachtgeverskant.

Eerlijk en authentiek

In het begin was zo’n gezamenlijk team nog even wennen. In de bouwwereld waren tot dan toe bouw- en publiekscommunicatie veelal gescheiden. Maar al gauw ontstond een vertrouwensband en een situatie waarbij ‘techniek en communicatie’ elkaar verder hielpen. De bouwers vertelden ook steeds vaker het verhaal, niet de voorlichters. Bijvoorbeeld in de wekelijkse informatierubriek over de werkzaamheden voor A2 Maastricht op de regionale en lokale tv-zender. Aan het begin van elk jaar werd bovendien een vooruitblik gegeven op de grootste hinderklussen en mijlpalen.

Samen doen

In de communicatie naar de omgeving werkte A2 Maastricht samen met een aantal partijen. Voor overlast bijvoorbeeld met team Handhaven van de gemeente Maastricht, voor gezondheidsvragen en tips/adviezen tijdens de bouw (bijvoorbeeld tijdens sloopwerkzaamheden) met GGD Zuid-Limburg en voor verkeerszaken met Maastricht Bereikbaar en de wegbeheerders Rijkswaterstaat en gemeente Maastricht.

Grootste klussen 2014.jpg
In de stadskrant was er een wekelijks informatierubriek over de A2-werkzaamheden.

Persoonlijke aanpak

De persoonlijke aanpak was onderdeel van alle communicatie. Vooral richting bewoners en bedrijven in de A2-buurten werd hieraan extra tijd en aandacht besteed. Naast informatiebijeenkomsten vonden persoonlijke huisbezoeken en straathoekbijeenkomsten plaats. Wekelijks werden brieven verstuurd, met daarin concrete voorbeelden van hinder. Denk aan 'rammelde kopjes in de kast door het intrillen van damwandplanken'. Ook werden ‘praatplaten’ gebruikt: luchtfoto’s waarop mensen hun eigen straat konden zien en waarop de werkzaamheden of de tijdelijke bereikbaarheid waren ingetekend.

A2Mtricht-20141212-71.jpg
De drie A2-Stewards. © Bert Janssen

A2-Stewards: ogen en oren in de wijk

Van het voorjaar van 2012 tot het najaar van 2015 waren Huub, Jean-Pierre en Peter als A2-Stewards dagelijks te vinden in de A2-wijken. Ze luisterden naar bewoners, gaven uitleg en antwoord op vragen en losten kleine problemen op. Ook brachten ze nog te beantwoorden vragen van buiten mee naar binnen. Het communicatieteam ging vervolgens op zoek naar de antwoorden. En de A2-Stewards brachten deze weer letterlijk terug bij de vragenstellers. Zo kon het communicatieteam steeds meer inspelen op wat er leefde in de buurten. De buurtbewoners waardeerden deze persoonlijke aanpak zeer.

Maatwerk

Bij grote hinderklussen zoals het trillen van damwandplanken en langdurige wegafsluitingen werd per wijk steeds gekeken naar specifieke belangengroepen, zoals directe omwonenden, scholen, winkeliers, de Fietsersbond of het platform mindervaliden. In sommige gevallen werd met deze groepen concrete afspraken gemaakt. Bijvoorbeeld: het open houden van de Voltabrug tijdens de kerstvakantie, aangepaste werktijden of het aanbieden van een uitwijkruimte tijdens het trilwerk, zodat direct omwonenden een rustig plekje konden opzoeken.

Jo Segers en Monique Carta.jpg

"Bewoners wisten altijd waar ze aan toe waren en we hielden ons aan de afspraken. Als we zeiden dat het twee dagen zou duren, duurde het ook twee dagen. Zo ontstond vertrouwen bij de omwonenden."

Lees het interview met vergunningsverleners Jo Segers en Monique Carta.

Mix van middelen

Voor de communicatie naar een breder publiek werd – naast de twee websites (de projectwebsite en later www.mijngroeneloper.nl) de wekelijkse digitale nieuwsberichten en Twitter – gewerkt met nog een aantal vaste producties: een wekelijkse eigen informatierubriek (A2 Actueel, later Via Maastricht) op de provinciale en lokale tv-zender (L1 en RTV Maastricht), wekelijks twee pagina’s in het lokale huis-aan-huisblad en een halfjaarlijkse ‘special’ bij het regionale dagblad. Bij de verschillende media was hiervoor structureel ruimte ingekocht (branded content). De producties werden aangevuld met losse commercials op radio en tv en twee documentaires tijdens de bouw. Tijdens de uitvoeringsperiode (2010 - 2016) verscheen ook elk jaar een jaarverslag. 

Feiten en cijfers

  • 120.000 bezoekers informatiecentrum
  • 857.775 unieke websitebezoekers voormalige projectwebsite (sinds einde 2011)
  • 77.308 wekelijkse kijkers tv-uitzendingen L1
  • 5.716 abonnees digitale voortgangsberichten
  • 200 advertenties in huis-aan-huisbladen
  • 3.300 volgers op Twitter
  • 4.000 downloads app A2 Maastricht met wandelroute langs bouwterrein

Op bezoek bij A2 Maastricht

In het informatiecentrum kreeg iedereen uitleg en stond de koffie altijd klaar. Eerst alleen doordeweeks, later ook in de weekenden door de samenwerking met VVV-gidsen die tunnelrondleidingen gaven. Die voerden aanvankelijk langs de tunnelbouwkuip en later – vanaf het moment dat het werk ondergronds doorging – door een klein deel van de tunnel. In die tijd trokken gehele groepen wandelaars gekleed in oranje hesjes, gele laarzen en bouwhelm door Maastricht-Oost.

uitkijktoren - reen van beek (1).jpg
De uitkijktoren aan de Burgemeester Bauduinstraat bood goed zicht op het tunnelwerk bij Geusselt. © Reen van Beek

Uitkijkpunten

Tijdens de ruwbouwfase van de tunnel boden verschillende uitkijkplekken een spectaculair uitzicht op het tunnelwerk. Naast de tijdelijke voetgangersbruggen waren er twee speciaal ingerichte uitkijkpunten bij Geusselt. Deze waren voor iedereen toegankelijk en werden ook aangedaan tijdens de A2-tunnelrondleiding. En ze waren de vaste stek van bijzondere groepjes bouwputwatchers: trouwe volgers die het tunnelwerk wekelijks – sommigen wel dagelijks – aanschouwden.

Paul Houx, Dorry Siegelaer, Jef Beckers, Roger Theunissen, Jo Bootz, Olga van Oploo en Karin Vangangelt.jpg

"Twee nonnen van 80+ volgden het project met veel interesse. Omdat je niet met een rok de bouwput in mocht, hadden ze speciaal voor de gelegenheid jeans gekocht. De kap werd ingewisseld voor de helm." 

Lees het interview met VVV-gidsen en medewerkers van het informatiecentrum.

Kleine en grote publieksmomenten

Het afronden van weer een hinderklus of bereiken van een volgende mijlpaal werd regelmatig gevierd. Zomaar wat voorbeelden:

  • Een ontbijtje op de Scharnerwegbrug toen die na weken afsluiting open ging voor verkeer.
  • De verplaatsing van het viaduct A2/A9 waarbij 500 gasten ‘live’ aanwezig mochten zijn.
  • Een archeologietentoonstelling.
  • Een fietstocht over de voormalige N2.
  • Meerdere Dagen van de Bouw (2012-2015)
  • Het Tunnelweekend (2016), waarbij de tweelaagse tunnel twee maanden voor ingebruikname nog één allerlaatste keer werd opengesteld voor fietsers en wandelaars.
fietsen over de snelweg - fred berghmans_G9A2935 (1).jpg
Fietstocht over de voormalige N2. © Fred Berghmans

Klachten, vragen en (schade)meldingen

Servicelijn Maastricht Oost

Met vragen, klachten of opmerkingen rondom A2 Maastricht kon iedereen vanaf 1 juli 2011 terecht bij de Servicelijn Maastricht-Oost. Eén centraal telefoonnummer en mailadres, zeven dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar. De Servicelijn kreeg jaarlijks honderden meldingen te verwerken, met als maximum bijna 1.900 in 2013.

Aanpak team Handhaven

Voor klachten over A2-werkzaamheden werd intensief samengewerkt met het gemeentelijk team Handhaving. Zij waren dagelijks buiten te vinden om (preventief) te controleren. Waar nodig gaven zij aanwijzingen om de werkwijze aan te passen. Bijvoorbeeld meer sproeien tijdens de sloop of vaker een veegwagen inzetten om wegen schoon te houden. Als er niet volgens de voorwaarden in de vergunning werd gewerkt, dan kon het team het werk ook voor korte of langere tijd stilleggen.

Jean Luc Beguin.jpg

"Ik was zeer te spreken over de intensieve samenwerking tussen de overheden onderling, de samenwerking met de aannemer en later de gezamenlijke communicatie naar alle betrokkenen en belanghouders."

Lees het interview met Jean-Luc Beguin van Rijkswaterstaat. 

Infopunt Schade A2 Maastricht

Naast de Servicelijn was er tussen januari 2011 en eind 2015 het Infopunt Schade A2 Maastricht: hier konden mensen terecht voor onafhankelijk juridisch advies bij (vermoedelijke) schade door werkzaamheden voor A2 Maastricht. Het infopunt werd bemenst door studenten van Maastricht University en maakte mensen wegwijs in de verschillende soorten schades en juridische procedures. Mensen die vonden dat ze schade hadden geleden, konden dat melden via de Servicelijn Maastricht Oost. In totaal gebeurde dat over de hele periode ruim 300 keer: zo’n 275 meldingen gingen over fysieke schade en een kleine 30 meldingen over nadeel door waardedaling en planschade. Zowel de Servicelijn als het Infopunt Schade kwamen er mede op initiatief van het A2-Buurtenplatform.

Proactieve persbenadering

Tijdens de spektakeljaren van de bouw werd vrijwel maandelijks een persbriefing georganiseerd. De invulling was telkens anders. De ene keer werden journalisten bijgepraat over aankomende (hinder)klussen, een andere keer werd stilgestaan bij een mijlpaal of bij lopende werkzaamheden, door het organiseren van persbezoeken op locatie. Met name lokale en regionale media waren aanwezig, maar soms ook vakpers en landelijke en/of euregionale media. Ook CNN kwam een keer op bezoek voor hun serie ‘Transformations'. Door de proactieve, transparante aanpak ontstond een goede relatie met een aantal journalisten. Dagblad de Limburger ging zelfs mee naar Zwitserland voor de oefening van de Brandweer Zuid-Limburg ter voorbereiding op de ingebuikname van de Koning Willem-Alexandertunnel. De krant maakte er een artikel en beeldverslag van. 

flikken - reen van beek (1).jpg
De tunnelbouwkuip als achtergrond voor de set van Flikken Maastricht. © Reen van Beek

Speciale verzoeken

Ook speciale verzoeken werden zo veel mogelijk gefaciliteerd. Zo kwam de populaire tv-serie Flikken Maastricht twee keer opnames maken in de tunnel(bouwkuip), verhuisde een traverse een piano uit een van de woningen aan het Oranjeplein en bood de tunnel ruimte aan een benefietgaladiner, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan twee Ronald McDonald Huizen. En dan waren er nog allerlei ‘laatste wensen’ die werden ingewilligd van personen die verwachtten de opening van de tunnel niet meer te halen. Zo zijn er nog meer verhalen, die duidelijk maken dat A2 Maastricht voor veel mensen iets betekende.

Vincent van den Bergh, Marijke Fleur en Martin Prickaerts.jpg

"Het is ongelooflijk hoeveel communicatiekanalen zijn gebruikt bij dit project. Tot en met webcams. Soms keek ik daar nog eens naar vlak voordat ik naar bed ging."

Lees het interview met bouwputwatchers Martin Prickaerts, Vincent van den Bergh en Marijke Fleur.

Top