Home / Bouw & Techniek / Civiele kunstwerken / Koning Willem-Alexandertunnel
De Koning Willem-Alexandertunnel werd tijdens de nachtvd4buizen in gebruik genomen © Aron Nijs

Koning Willem-Alexandertunnel

Het grootste kunstwerk voor A2 Maastricht is de Koning Willem-Alexandertunnel. De dubbellaagse tunnel verbindt kruispunt Geusselt in het noorden met knooppunt Europaplein in het zuiden. De onderste (A2) tunnelbuizen zijn bestemd voor doorgaand verkeer, regionaal en bestemmingsverkeer gaat door via de bovenste (N2) tunnelbuizen. 

Kunstwerken KWA-tunnel - Tunnelmonden Eurplein - Peter Wijnands.jpg
Tunnelmonden van de Koning Willem-Alexandertunnel bij Europaplein eind 2013. © Peter Wijnands

Bouwfase: van 2011 tot en met 2016

De voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van de Koning Willem-Alexandertunnel begonnen in 2011 met het verleggen van kabels, leidingen, rioleringen en wegen. Firma Züblin bracht vervolgens de damwanden voor de tunnelbouwkuip aan, waarna het graaf- en betonwerk kon beginnen. De ruwbouwfase eindigde in december 2014. Tot eind 2016 stonden de werkzaamheden in de tunnelbuizen in het teken van afbouw en de installatie van Verkeers- en Tunneltechnische Installaties (VTTI).

  • Voorbereidende werkzaamheden: verleggen van kabels, leidingen en riolering. © Frans Senden Voorbereidende werkzaamheden: verleggen van kabels, leidingen en riolering. © Frans Senden
  • Uitgraven van de Koning Willem-Alexandertunnel. © Reen van Beek Uitgraven van de Koning Willem-Alexandertunnel. © Reen van Beek
  • Aanleg van de tunnelbouwkuip door plaatsing van damwandplanken. © Reen van Beek Aanleg van de tunnelbouwkuip door plaatsing van damwandplanken. © Reen van Beek
  • Dankzij wegverleggingen blijft de stad Maastricht bereikbaar tijdens de tunnelbouw. © Reen van Beek Dankzij wegverleggingen blijft de stad Maastricht bereikbaar tijdens de tunnelbouw. © Reen van Beek
  • Betonwerk Koning Willem-Alexandertunnel. © Reen Beek Betonwerk Koning Willem-Alexandertunnel. © Reen Beek
  • Betonstort in de Koning Willem-Alexandertunnel. © Reen van Beek Betonstort in de Koning Willem-Alexandertunnel. © Reen van Beek
  • Afbouw van de Koning Willem-Alexandertunnel © Reen van Beek Afbouw van de Koning Willem-Alexandertunnel © Reen van Beek
  • Het installeren van de Verkeers- en Tunneltechnische Installaties. © Fred Berghmans Het installeren van de Verkeers- en Tunneltechnische Installaties. © Fred Berghmans

Trekvogels en mosasaurus

Kenmerkend voor de A2 door heel Nederland is een steeds terugkerend trekvogelmotief. Het vormt een golvende bies met het verkeer mee van noord naar zuid en terug. Maar de uitrit van de tunnelmond bij Geusselt kreeg een extra Maastrichts tintje, dat past bij de regio en haar historie. Al vrij snel viel de keuze op de Mosasaurus. Want juist in de Maastrichtse mergellagen zijn vaker fossiele resten van dit reusachtige zeedier gevonden. Niet tijdens het graafwerk voor de tunnel, maar wel bijvoorbeeld in de ENCI-groeve. Het onderwaterdier dat vroeger op jacht ging in de zee die over Zuid-Limburg lag, spreekt volop tot de verbeelding. Dat is de reden dat hij een speciaal tunnelplekje krijgt.

Gefaseerde ingebruikname

De vier tunnelbuizen van de Koning Willem-Alexandertunnel zijn in de nacht van donderdag 15 op vrijdag 16 december 2016 in gebruik genomen. Met uitzondering van de rijstrook voor lokaal verkeer van kruispunt Geusselt naar Centrum-Zuid en Cadier en Keer. In april 2017 kon ook deze laatste rijstrook opengaan. Sinds de ingebruikname van de Koning Willem-Alexandertunnel is het bovengrondse verkeer met 80% afgenomen.

Prijswinnend project: NCE Tunnelling Award

Het bijzondere karakter van het project A2 Maastricht en de Koning Willem-Alexandertunnel bleef niet onopgemerkt. Tijdens het New Civil Engineer Tunnelling Festival 2018 in Londen werd bekend gemaakt dat het project een NCE Tunnelling Award won in de categorie Underground Space Project of the Year. Hiermee won De Groene Loper onder andere van de metro in Warschau en de brug-tunnelcombinatie Hong Kong-Zhuhai-Macau. Bovendien werd ook een aanbeveling in de wacht gesleept voor Tunnelteam van het Jaar!

 

De vertaling van het juryrapport luidt als volgt: 

In een fel bevochten categorie toonde deze deelnemer een innovatieve aanpak om de immense maatschappelijke waarde van dit project te optimaliseren. Gedreven door een duidelijke strategie van betrokkenheid met alle omwonenden, werd er gekozen voor openheid, zelfs met betrekking tot de aanbesteding van de financiële middelen. Prioriteit gedurende het hele project was het minimaliseren van de overlast. De resulterende ondergrondse transportaders hebben ervoor gezorgd dat de stedelijke omgeving erboven opnieuw kon worden ingericht. De gezamenlijke aanpak van het project is op het hoogste niveau begonnen door vier overheidsinstanties, die ervoor kozen samen als één geïntegreerde organisatie te opereren. Dat was de sleutel tot het succes van de behaalde resultaten. 

NCE Tunnelling Award .jpg
Directeuren Louis Prompers (A2 Maastricht) en Bauke Lobbezoo (Avenue2) nemen in Londen de award in ontvangst. © Projectbureau A2 Maastricht

Koning Willem-Alexandertunnel in cijfers

  • Onderste tunnelbuizen (A2): 2,3 kilometer lang, maximumsnelheid 100 km/u
  • Bovenste tunnelbuizen (n2): 1,9 kilometer lang, maximumsnelheid 80 km/u
  • Breedte: 23,5 - 28,5 meter
  • Totale hoogte: 16,5 meter
  • Hoogte per tunnelbuis: 5,82 meter
  • Vrije doorrijdhoogte: 4,70 meter
  • Breedte middentunnelkanaal: 1,35 meter

Wanden, dak en vloeren

  • Dikte buitenwanden: 1 meter
  • Dikte binnenwanden: 0,5 meter
  • Dikte vloer: 1 meter
  • Dikte dak: 0,8 meter

Referentieprojecten in Europa

Er zijn al eerder dubbellaagse tunnels gebouwd in Europa, met name in Parijs en in Marseille. Het grote verschil met de Koning Willem-Alexandertunnel tunnel is dat in deze tunnels enkel personenauto’s mogen. In de Koning Willem-Alexandertunnel mag alle verkeer: vrachtauto’s, bussen en personenauto’s, zelfs vervoer van gevaarlijke stoffen. En dit zowel in de bovenste als in de onderste tunnellaag. 

Afmetingen tunnel2.jpg
Dwarsdoorsnede van de Koning Willem-Alexandertunnel, met daarbovenop de Groene Loper.
Top